Η συλλογή και αξιοποίηση ποιοτικών στατιστικών και οικονομικών δεδομένων και δεικτών αποβλέπει στην κάλυψη των αναγκών της κεντρικής εξουσίας και διαχείρισης για τον καθορισμό αποτελεσματικής στρατηγικής και λήψης πολιτικών αποφάσεων. Το προτεινόμενο σύστημα μπορεί να καλύψει μια σειρά αναγκών για έγκαιρη και έγκυρη αποστολή, ποιοτικών, ομοιογενών και συγκρίσιμων στατιστικών δεδομένων, μεταδεδομένων και οικονομικών δεικτών. Συνάμα αποτελεί ένα πρότυπο επιχειρησιακό μοντέλο διάθεσης ΕΛΛΑΚ προς όφελος τόσο των δημόσιων οργανισμών όσο και των επιχειρήσεων.
Το προτεινόμενο πληροφοριακό σύστημα αποτελείται από έτοιμο πυρήνα υποσυστημάτων και εφαρμογών που έχουν υλοποιηθεί στα πλαίσια πολυετούς προγράμματος πλαισίου της Γενικής Διεύθυνσης Eurostat (DG-Eurostat). To σύστημα επιτρέπει την αυτόματη άντληση, συλλογή, επεξεργασία και διάχυση στατιστικών και οικονομικών δεδομένων και δεικτών από τα πληροφοριακά συστήματα των στατιστικών υπηρεσιών αρχικά προς την Εurostat και στη συνέχεια προς άλλους μεγάλους οργανισμούς όπως ΕΚΤ, ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, United Nations, World Bank κ.λ.π. Τα εργαλεία και τα υποσυστήματα αυτά είναι ήδη σε παραγωγική λειτουργία σε εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και κεντρικές τράπεζες της χωρών κρατών μελών της ευρωζώνης και χρησιμοποιούνται για την αυτοματοποιημένη αποστολή και ανταλλαγή οικονομικών και στατιστικών στοιχείων και δεικτών. Η υλοποίηση του πληροφοριακού συστήματος βασίστηκε σε τεχνολογία web services και web feeds καθώς και στις κατευθυντήριες οδηγίες που επιβάλλει το διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο SDMX (Statistical Data and Metadata Exchange – ISO standard ISO/TS 17369:2005). [1]
Το πληροφοριακό σύστημα θα μπορούσε να εγκατασταθεί και παραμετροποιηθεί ώστε να υποστηρίξει την αυτόματη άντληση στατιστικών και οικονομικών στοιχείων και δεδομένων από τα πληροφοριακά συστήματα παρόχων (διοικητικές πηγές πληροφόρησης όπως Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμοι, Νοσοκομεία κ.λ.π), την αποστολή τους με ασφαλή τρόπο, τη συλλογή και αποθήκευσή τους σε κατάλληλα σχεδιασμένη βάση δεδομένων, την επεξεργασία τους και τέλος τη δημοσιοποίηση και διάχυση των στοιχείων σε οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο φορέα της Δημόσιας Διοίκησης για περαιτέρω αξιοποίηση (ΓΓΠΣ, ΕΛΣΤΑΤ, ΓΛΚ, ΤτΕ). Τα κύρια μέρη του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος περιλαμβάνουν: [2]
Περιβάλλον παρόχου πληροφορίας (data provider):
o Εργαλείο Αντιστοίχισης Πληροφορίας (Mapping Assistant) που έχει ως στόχο να βοηθήσει μέσα από ένα εύχρηστο γραφικό περιβάλλον τον πάροχο της πληροφορίας να συσχετίσει τις υπάρχουσες υποδομές του (βάσεις δεδομένων, περιβάλλοντα διάχυσης στατιστικής πληροφορίας) με τις δομές του προτύπου SDMX.
o Web Service εξαγωγής πληροφορίας (NSI Web Service) που είναι υπεύθυνο για την εξυπηρέτηση επερωτήσεων και εξαγωγή δεδομένων βάσει των αντιστοιχίσεων του Mapping Assistant.
Περιβάλλον καταναλωτή/αποδέκτη πληροφορίας (data consumer):
o Κεντρικός Κόμβος Συλλογής και Ελέγχου, που υποστηρίζει την αυτοματοποιημένη συλλογή δεδομένων και μεταδεδομένων απευθείας από τα πληροφοριακά συστήματα των παρόχων υλοποιώντας μηχανισμούς pull και αξιοποιώντας τεχνολογία web feeds. Παράλληλα είναι υπεύθυνος για τη συνεχή παρακολούθηση όλων των εισερχόμενων μηνυμάτων δεδομένων, το έλεγχο της ορθότητας και την ακεραιτητας τους και την αποθήκευσή τους στην κεντρική βάση δεδομένων.
o Κεντρικό αποθετήριο (SDMX registry) το οποίο παρέχει υποστήριξη για την ανταλλαγή δεδομένων μέσω της αποθήκευσης και παροχής δομικών μεταδεδομένων (μεταβλητές, κωδικοποιήσεις κτλ) αλλά και μεταδεδομένων παροχής (δηλ. ποιοι φορείς παρέχουν σε ποιους φορείς ποιά δεδομένα). Αυτά είναι διαθέσιμα στα υποσυστήματα είτε σε εφαρμογές τρίτων μεσώ web services, αλλά και μέσω ενός γραφικού περιβάλλοντος για τους χρήστες.
o Web Service εξαγωγής/ανάκτησης από την κεντρική βάση αποθήκευσης, επεξεργασίας και αυτόματης αποστολής/διάθεσης των αποθηκευμένων δεδομένων προς τρίτους ενδιαφερόμενους δημόσιους φορείς. Το υποσύστημα αυτό επιτρέπει την απευθείας διάχυση της πληροφορίας και τη λειτουργική διασύνδεση με άλλα πληροφοριακά συστήματα φορέων της Δημόσιας Διοίκησης αξιοποιώντας τις κατάλληλες διεπαφές (οι ενδιαφερόμενοι φορείς δηλαδή θα συνδέονται με το σχετικό web service προκειμένου να αντλήσουν δεδομένα). Εναλλακτικά τα δεδομένα μπορούν να διαμορφωθούν χρησιμοποιώντας κατάλληλα εργαλεία σε τυποποιημένες αναφορές.
o Υποσύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης το οποίο διαχειρίζεται το σύνολο των χρηστών και τους ρόλους αυτών. Επίσης παρακολουθεί τη συλλογή δεδομένων και ενημερώνει τους διαχειριστές του συστήματος για την πορεία συλλογής αυτών.

Η αρχιτεκτονική προσέγγιση καλύπτουν τις απαιτήσεις διαλειτουργικότητας για άντληση, ανταλλαγή και διανομή/δημοσιοποίηση δεδομένων μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών του δημοσίου. Σε αυτό συμβάλλουν τόσο το πρότυπο SDMX όσο και η χρήση τεχνολογιών λογισμικού ανοικτού κώδικα. Η αρχιτεκτονική ακολουθεί τα πρότυπα πολυεπίπεδης (n-tier) υλοποίησης και κάθε υποσύστημα διαθέτει κατάλληλα διαμορφωμένες διεπαφές web-services που διευκολύνουν την αυτόματη εξαγωγή και αποστολή των στοιχείων μέσω κατάλληλα διαμορφωμένων XML μηνυμάτων του πρτύπου SDMX. Τα XML μηνύματα περιέχουν τόσο τα πραγματικά δεδομένα όσο και τα σχετικά με αυτά μεταδεδομένα που τα επεξηγούν και τα περιγράφουν καλύτερα ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την ποιότητα της διαχεόμενης πληροφορίας.
To διεθνές πρότυπο SDMX απαρτίζεται από μιά σειρά τεχνικών και στατιστικών προτύπων και κατευθυντήριων οδηγιών που καθορίζουν την πληροφοριακή υποδομή και αρχιτεκτονική που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αποτελεσματική ανταλλαγή και διάχυση οικονομικών και στατιστικών δεδομένων και μεταδεδομένων. Μεγάλοι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί μεταξύ των οποίων συγκαταλλέγονται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB), η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD), η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), η Ευρωπαϊκή Στατιστική υπηρεσία (DG-Eurostat), η υπηρεσία στατιστικής των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Statistical Division) υποστηρίζουν έμπρακτα το πρότυπο SDMX και το αποδέχονται ως το de-facto πρότυπο για την ανταλλαγή και διάθεση στατιστικών και οικονομικών δεικτών, δεδομένων και μεταδεδομένων.
Το πληροφοριακό σύστημα και όλα τα υποσυστήματά του διατίθενται με άδεια της μορφής EUPL (European Union Public License). Σύμφωνα με αυτή η Ευρωπαϊκή Ενωση θεωρείται ιδιοκτήτης του πηγαίου κώδικα και δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επιτρέποντας όμως τη διάδοση και δημοσίευση του πηγαίου κώδικα καθώς και τις όποιες επεμβάσεις και παραμετροποιήσεις για τη βελτίωσή του. Συνάμα σκοπός αυτής της άδειας είναι να ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα και να θεσπίσει κοινό πλαίσιο για την περαιτέρω αξιοποίηση του λογισμικού που εγκαθίσταται σε δημόσιους οργανισμούς. [3]

Παραπομπές
[1] Statistical Data and Metadata Exchange Standards, Guidelines and Tools διαθέσιμα στο www.sdmx.org
[2] Eurostat SDMX Reference Architecture and Infrastructure διαθέσιμα στο http://circa.europa.eu/Public/irc/dsis/stne/library?l=/x-dis/tools/reference_architecture&vm=detailed&sb=Title
[3] SDMX Tools διαθέσιμα στο http://www.osor.eu/communities/oss-and-statistics/wiki/sdmx-tools/?searchterm=SDMX