Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, αειφόρο και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη καθορίζει ένα όραμα για μια κοινωνική οικονομία της αγοράς στην Ευρώπη κατά την επόμενη δεκαετία. Οι δημόσιες συμβάσεις διαδραματίζουν ρόλο ζωτικής σημασίας στην στρατηγική «Ευρώπη 2020» ως ένα από τα μέσα που βασίζονται στην αγορά και πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων αυτών. Στην στρατηγική «Ευρώπη 2020» υπογραμμίζεται ότι η πολιτική για τις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να διασφαλίζει την αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των δημόσιων κονδυλίων και ότι οι αγορές δημοσίων συμβάσεων πρέπει να διατηρηθούν ανοικτές σε επίπεδο ΕΕ, δεδομένου πως οι κυβερνήσεις και άλλες δημόσιες αρχές δαπανούν σημαντικούς δημόσιους πόρους για να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες μέσω συμβάσεων με προμηθευτές. Η επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων από τις δημόσιες συμβάσεις μέσω αποτελεσματικών διαδικασιών είναι ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο των αυστηρών δημοσιονομικών περιορισμών και των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλά κράτη μέλη. Η βελτιστοποίηση της διαδικασίας διεξαγωγής διαγωνισμών δημοσίου, λαμβάνοντας υπόψη τους ανωτέρω στόχους, μπορεί να επιτευχθεί μέσω του σχεδιασμού και υλοποίησης πληροφοριακού συστήματος που θα επιτρέπει την ηλεκτρονική διεξαγωγή των διαγωνισμών.
Η διεξαγωγή διαγωνισμών του δημοσίου συμπεριλαμβάνει μια σειρά διαδικασιών που περιλαμβάνουν διάφορα βήματα από τη σύνταξη του τεύχους του διαγωνισμού έως την τελική κατακύρωση, υλοποίηση και πληρωμή του αναδόχου. Στην παρούσα πρόταση επιχειρείται ανασχεδιασμός των επιμέρους στοιχείων της διαδικασίας διενέργειας ηλεκτρονικών διαγωνισμών, από την σύνταξη των τευχών διαγωνισμού μέχρι την κατακύρωση. Σε υφιστάμενη μελέτη, καταγράφονται οι υπάρχουσες διαδικασίες διεξαγωγής διαγωνισμών δημοσίου και στη συνέχεια αναλύονται οι προτεινόμενες ηλεκτρονικές διαδικασίες που δύνανται να τις αντικαταστήσουν. Στις ανασχεδιασμένες διαδικασίες, λαμβάνονται υπόψη αναλυτικά τα υφιστάμενα βήματα και προτείνονται κατάλληλες τροποποιήσεις με γνώμονα τη μείωση της γραφειοκρατίας, του όγκου των διακινούμενων εγγράφων και την εξασφάλιση της αποδοχής της οικονομικότερης/ συμφερότερης προσφοράς. Σε κάθε βήμα, έμφαση δίνεται στη διευκόλυνση της παρακολούθησης της διαδικασίας διενέργειας από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη σε κάθε διαγωνισμό, προκειμένου να διασφαλίζονται οι θεμελιώδεις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.
Ο ανασχεδιασμός των διαδικασιών προτείνεται, καθώς μέσω της υιοθέτησης ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος διενέργειας ηλεκτρονικών διαγωνισμών μπορούν να προκύψουν πολλαπλά οφέλη για το δημόσιο τομέα. Τα σημαντικότερα από αυτά συμπεριλαμβάνουν:
α) τη μείωση της διαφθοράς μέσω του σχεδιασμού διάφανων διαδικασιών που δεν θα επιτρέπουν τη μεταβολή ή απόκρυψη στοιχείων, σύμφωνα και με την οδηγία 2004/18/EC
β) την εξοικονόμηση χρημάτων μέσω της διασφάλισης της εύρυθμης λειτουργίας του ανταγωνισμού στο πλαίσιο της κατάθεσης προσφορών
γ) τη μείωση του διαχειριστικού κόστους για την παρακολούθηση και διενέργεια των διαγωνισμών, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την απλοποίηση και εξορθολογίκευση της διαδικασίας συμμετοχής στους διαγωνισμούς,
δ) την αποφυγή προβλημάτων και χρονικών καθυστερήσεων που προκύπτουν από ενστάσεις και προσφυγές κατά της διαδικασίας διενέργειας και την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε εύλογο χρονικό διάστημα,
ε) τη διάχυση των πληροφοριών, με τη δυνατότητα των ενδιαφερόμενων μερών να λαμβάνουν πλήρεις πληροφορίες για τους διαγωνισμούς που επίκεινται,
στ) τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διεξαγωγής διαγωνισμών και τη διευκόλυνση της συμμετοχής στους διαγωνισμούς σε συμμετέχοντες εντός και εκτός της χώρας, με την παροχή της δυνατότητας ηλεκτρονικής υποβολής προσφορών και
ζ) την απόκτηση χρήσιμων απολογιστικών στοιχείων για το σύνολο των διακηρύξεων και συμβάσεων και τη δυνατότητα άσκησης αποτελεσματικής πολιτικής διαχείρισης έργων, με την αξιοποίηση των απολογιστικών αυτών στοιχείων, αλλά και μέσω της σύναψης συμφωνιών-πλαίσιο και της αξιοποίησης των δυναμικών συστημάτων αγορών όπου αυτό κρίνεται συμφερότερο.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί το γεγονός ότι, με τις υφιστάμενες διαδικασίες, η κατακύρωση μεγάλων έργων κρίσιμης σημασίας καθυστερούν σε ορισμένες περιπτώσεις επί χρόνια. Ειδικότερα, αναφορικά με έργα τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ), είναι προφανές ότι μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, το έργο κρίνεται άκαιρο και απαιτεί επανασχεδιασμό. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που κρατάει την Ελλάδα σε μια από τις χαμηλότερες θέσεις πανευρωπαϊκά αναφορικά με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη Δημόσια Διοίκηση.
Η υφιστάμενη μελέτη με τον προτεινόμενο σχεδιασμό/ανασχεδιασμό της διαδικασίας διενέργειας ηλεκτρονικών διαγωνισμών είναι διαθέσιμη εφόσον μας ζητηθεί. Η μελέτη αφορά τη διενέργεια ηλεκτρονικών διαγωνισμών με ανοικτή διαδικασία, κλειστή διαδικασία, διαδικασία διαπραγμέτευσης ή διαδικασία ανταγωνιστικού διαλόγου.