Υπάρχουν δύο φιλοσοφικές αντιλήψεις σχετικά με την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Για μερικούς η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση είναι «η εφαρμογή εργαλείων και τεχνικών του ηλεκτρονικού εμπορίου στη λειτουργία της διακυβέρνησης». Αυτή η αντίληψη εστιάζει στη πρακτική αποδοτικότητα και στη μείωση του κόστους, όπως αυτές που μπορούν για παράδειγμα να προέλθουν από την ηλεκτρονική κατάθεση της φορολογικής δήλωσης και τον ηλεκτρονικό εφοδιασμό. Για κάποιους άλλους, η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση έχει τη δυναμική να «βελτιώσει τη δημοκρατική συμμετοχή» και να «υπερκεράσει τη πολιτική αποστασιοποίηση». Η αντίληψη αυτή εστιάζει σε πρωτοβουλίες που θα φέρουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των διάφορων μορφών διακυβέρνησης και του πολίτη σε νέα επίπεδα.
Για να καταλήξουμε σε μια κάθετη διαδικασία, θα πρέπει πρώτα να τεθεί σε εφαρμογή μια οριζόντια διεργασία, όπερ σημαίνει, πως θα πρέπει πρώτα να υιοθετηθεί:
1. είτε το μοντέλο της Ηλεκτρονικής Διασύνδεσης όλων των Υπηρεσιών, δηλαδή κάθε τοπική βάση δεδομένων, ως ένα εσωτερικό δίκτυο (ιντρανετ) (υπάρχουν αξιόλογες προτάσεις όπως για παράδειγμα: http://labs.opengov.gr/2010/01/05/828,
http://labs.opengov.gr/2010/01/13/1105 ,http://labs.opengov.gr/2010/01/16/1355,
http://labs.opengov.gr/2010/01/14/1138
http://labs.opengov.gr/2010/01/08/889
2. είτε μια κοινή βάση δεδομένων στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλες οι Υπηρεσίες (με απομακρυσμένη πρόσβαση), ή που θα χρησιμοποιηθεί μια υπάρχουσα, για παράδειγμα αυτή του TAXISNET, η οποία θα διευρυνθεί διότι θα προστεθούν κι άλλες πληροφορίες ανά ΑΦΜ. Δηλαδή, κάθε πολίτης έχει μόνο τον ΑΦΜ και μέσα εκεί θα υπάρχουν όλες οι πληροφορίες που απαιτούνται, όπως για παράδειγμα πολεοδομικά στοιχεία, υγειονομικά στοιχεία, στοιχεία ποινικού μητρώου, ασφαλιστικά στοιχεία κλπ. Ουσιαστικά, μιλάμε για ένα πλήρες ΟΠΣ με όλες τις απαραίτητες βασικές πληροφορίες που απαιτούνται για τις συναλλαγές του Πολίτη με τις Δημόσιες Υπηρεσίες αλλά και για την έκδοση πάσης φύσεως αδειών.

Εφόσον καταλήξουμε ποια μορφή ηλεκτρονικής διακυβέρνησης θα ακολουθήσουμε από τις παραπάνω, δηλαδή της διασύνδεσης ή της κοινής βάσης δεδομένων με απομακρυσμένη πρόσβαση (κατά προτίμηση), τότε σειρά έχει η ανάπτυξη ενός ενιαίου λογισμικού (http://labs.opengov.gr/2009/12/30/743), η ψηφιοποίηση των εγγράφων και των αρχείων (http://labs.opengov.gr/2010/01/27/1736) , το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, η ανάπτυξη back office κοινών εφαρμογών (http://labs.opengov.gr/2010/01/14/1153 , και η ηλεκτρονική υπογραφή. Φυσικά, πρόσβαση θα έχουν μόνο εξουσιοδοτημένοι χειριστές (υπάλληλοι), οι οποίοι θα αφήνουν και το ηλεκτρονικό τους αποτύπωμα πέρα από τη ψηφιακή τους υπογραφή.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω θα είναι η δημιουργία ηλεκτρονικού portal εξυπηρέτησης του πολίτη (http://labs.opengov.gr/2010/01/05/800) ή τέλος πάντων οποιοσδήποτε ηλεκτρονικής μορφής εξυπηρέτησης του πολίτη, ώστε να έχουμε μείωση της γραφειοκρατίας και ταχύτερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του Πολίτη.

Έκδοση αδειών ΚΥΕ

Είναι γνωστό πως μια κλασσική ταλαιπωρία των πολιτών είναι η έκδοση αδειών και κυρίως αυτή των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, δεδομένου ότι αυτό το είδος αδείας αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των αδειοδοτήσεων ενός Δήμου και της καθημερινότητας.
Θα προσπαθήσω όσο πιο περιληπτικά γίνεται να γίνει κατανοητός ο τρόπος και η εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην έκδοση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
1. Προέγκριση.
Εφόσον υπάρχει η ψηφιακή υπογραφή μπορούν να σταλούν τα δικαιολογητικά σε ηλεκτρονική μορφή. Διαφορετικά υποβάλλονται σε χαρτί και ψηφιοποιούνται, πρωτοκολλούνται και εισάγονται στη βάση δεδομένων για την περαιτέρω διακίνηση τους. Όταν εκδοθεί η Απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής, προστίθεται στη βάση δεδομένων ή αποστέλλεται στη ΔΟΥ για έναρξη εργασιών. Στην ιδία βάση θα έχουν πρόσβαση και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί όπως αστυνομία ή δημοτική αστυνομία. Φυσικά, πρόσβαση θα έχουν μόνο εξουσιοδοτημένοι χειριστές (υπάλληλοι), οι οποίοι θα αφήνουν και το ηλεκτρονικό τους αποτύπωμα πέρα από τη ψηφιακή τους υπογραφή.

2. Άδεια ίδρυσης και λειτουργίας
Στη παραπάνω βάση ή στη διασύνδεση θα έχουν πρόσβαση και η Πολεοδομία, η Διεύθυνση Υγείας, Πυροσβεστική Υπηρεσία, οι ασφαλιστικοί φορείς, το Πρωτοδικείο για Ποινικό Μητρώο, όπου στο κάθε μοναδικό ηλεκτρονικό αρχείο που θα δημιουργείται (ηλεκτρονικός φάκελος) θα υπάρχει η δυνατότητα να προστίθενται ηλεκτρονικά από τις αντίστοιχες υπηρεσίες τα επιμέρους δικαιολογητικά που απαιτούνται, ώστε να είναι πλήρεις ο φάκελος και να μπορεί να ελεγχθεί το κατάστημα από τη Διεύθυνση Υγείας και μετά τη γνωμοδότηση της, να εκδοθεί απευθείας η άδεια. Με την έκδοση της αδείας, η οποία παραμένει στο ηλεκτρονικό αρχείο (βάση ή διασύνδεση), ενημερώνονται απευθείας και όλες οι εμπλεκόμενες Υπηρεσίες.

Άρα καταργούμε την αλληλογραφία με χαρτί, φιλικό προς το περιβάλλον και μειώνουμε το κόστος της γραφειοκρατίας, ενώ παράλληλα εκμηδενίζουμε το χρόνο καθυστέρησης, διότι όλα είναι on line. Σε περίπτωση που μιλάμε για κοινή βάση δεδομένων, ο εκάστοτε υπάλληλος της κάθε Υπηρεσίας θα ενημερώνεται με ηλεκτρονικό τρόπο πως υπάρχουν προσθήκες στη βάση και θα αναλαμβάνει τη περαιτέρω διεκπεραίωση. Σε περίπτωση διασύνδεσης, όλα μπορούν να γίνουν μέσω e-mail όμως ο όγκος των μηνυμάτων θα είναι τεράστιος.
Βέβαια τίθεται και ένα θέμα συνέχειας του ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου για το πώς θα προστίθενται τα ηλεκτρονικά αρχεία κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα και η διαφάνεια των δικαιολογητικών, όπου εδώ κάποιος πιο ειδικός από εμένα θα μπορούσε να δώσει μια πιο ενδεδειγμένη λύση. Κατανοητό βέβαια είναι ότι ο θεσμός της αυτεπάγγελτης αναζήτησης αναβαθμίζεται και πάει ακόμη ένα βήμα πιο μπροστά.
Σαφώς απαιτείται διαβάθμιση της πρόσβασης των χειριστών των ηλεκτρονικών αρχείων με ηλεκτρονικό αποτύπωμα, όπου όλα αυτά βέβαια απαιτούν κατ΄ επέκταση και νομοθετική ρύθμιση.