Με την παρούσα ανάρτηση θα ήθελα να καταθέσω κάποιες ιδέες-προτάσεις για την ηλεκτρονική οργάνωση της δικαιοσύνης.
Είδα ότι στις μέχρι τώρα αναρτήσεις στο labs.opengov.gr δεν υπάρχει κάποια συνολική πρόταση για την αντιμετώπιση των «πρωτόγονων» συνθηκών λειτουργίας τόσο των δικαστηρίων όσο και του όλου συστήματος απονομής δικαιοσύνης, όποτε σκέφτηκα να παραθέσω τα κάτωθι.
1η φάση
1.Ενιαία μηχανοργάνωση για όλα τα δικαστήρια της Ελλάδας, δηλαδή ενιαίο λογισμικό για τις εισαγγελίες, τα πρωτοδικεία-ειρηνοδικεία, τα διοικητικά δικαστήρια, τα ανώτατα δικαστήρια. Να επιτρέπεται η διασύνδεση ωστόσο μεταξύ των διαφορετικών δικαστηρίων.
2.Παροχή σε κάθε δικαστικό λειτουργό-δικαστικό υπάλληλο πανελληνίου ηλεκτρονικού κωδικού για την ταυτοποίηση του κατά της ηλεκτρονικές συναλλαγές του σε όλη την επικράτεια.
3.Το σύστημα ταυτοποίησης μπορεί να συνίσταται στην παροχή 2 διαφορετικών κωδικών (κωδικός εισόδου στο σύστημα και κωδικός επιβεβαίωσης της εκτελούμενης ενέργειας) ή με την παροχή ενός κωδικού εισόδου και ενός token (ηλεκτρονική συσκευή παραγωγής προσωπικών κωδικών μίας χρήσης).
4. Διασύνδεση αστυνομικών τμημάτων με τις κατά τόπους εισαγγελίες.
5.Η δημιουργία του λογισμικού να βασιστεί σε open source πρότυπα για την μείωση του κόστους.
6.Η ανάθεση του διαγωνισμού να γίνει σε διεθνές επίπεδο.
2η φάση
1. Μηχανοργάνωση όλων των υποθηκοφυλακείων με μια ενιαία πλατφόρμα ώστε να
επιτρέπεται η αλληλεπίδραση μεταξύ τους καθώς επίσης και σύνδεση τους με τα κτηματολογικά γραφεία, όπου αυτά υφίστανται.
Σήμερα, κάθε υποθηκοφυλακείο που διαθέτει μηχανοργάνωση, λειτουργεί βάσει του δικού του ξεχωριστού λογισμικού, πράγμα που δυσχεραίνει το έργο των ενδιαφερόμενων.
3η φάση
1.Μηχανοργάνωση όλων των δικηγορικών συλλόγων της χώρας σε μια ενιαία πλατφόρμα επικοινωνίας καθώς και των συμβολαιογραφικών συλλόγων.
2.Παροχή σε κάθε δικηγόρο/συμβολαιογράφο από το οικείο σύλλογο του, πανελλήνιου ηλεκτρονικού κωδικού για την ταυτοποίηση του κατά της ηλεκτρονικές συναλλαγές του σε όλη την επικράτεια.
3.Το σύστημα ταυτοποίησης μπορεί να συνίσταται στην παροχή 2 διαφορετικών κωδικών (κωδικός εισόδου στο σύστημα και κωδικός επιβεβαίωσης της εκτελούμενης ενέργειας) ή με την παροχή ενός κωδικού εισόδου και ενός token(ηλεκτρονική συσκευή παραγωγής προσωπικών κωδικών μιας χρήσης).
Στόχος είναι κάθε πράξη του δικηγόρου να γίνεται ηλεκτρονικά και να ελαχιστοποιηθεί η ταλαιπωρία και η αναμονή για περιττές διαδικαστικές πράξεις.
4η φάση
1.Σταδιακή μείωση των σφραγίδων μέχρι την αντικατάσταση της διάσημης «στρογγυλής» σφραγίδας με το εκτυπωμένο barcode επί των εγγράφων. Πχ αεροπορικά εισιτήρια που τυπώνονται από τον προσωπικό μας υπολογιστή και φέρουν το barcode τύπου SEMACODE.
2.Εξοπλισμός όλων των δημοσίων υπηρεσιών με barcode readers οι οποίοι θα πιστοποιούν την γνησιότητα των εγγράφων.
Συγκεκριμένες προτάσεις:
Α)Δικόγραφα
1. Ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφου ή οποιαδήποτε έγγραφου από δικηγόρο στο δικαστήριο που απευθύνεται μέσω email ή μέσω της σελίδας (site) του κάθε δικαστηρίου.
2. Εξατομίκευση του έγγραφου κατά την ηλεκτρονική κατάθεση του κάνοντας χρήση των κωδικών (βλ. 3η φάση) και επιστροφή του έγγραφου από το δικαστήριο με ειδικό barcode (βλ. 4η φάση).
Β)Αιτήσεις
1. Αιτήσεις μέσω των site των δικαστηρίων-σχετικών υπηρεσιών με την παροχή συγκεκριμένης φόρμας.
2. Τα δικαστήρια να αναζητούν αυτεπάγγελτα πιστοποιητικά-αλλά έγγραφα που εκδίδονται από αυτά.
3. Έκδοση του πιστοποιητικού με barcode.
Γ)Συμβολαιογραφεία
Αναζήτηση συμβολαίων από δικηγόρους, μέσω ηλεκτρονικού αιτήματος στο γραφείο του συμβολαιογράφου και ηλεκτρονική αποστολή του συμβολαίου.
Δ)Κτηματολογικά γραφεία
Η παρούσα φόρμα αναζήτησης να γίνει σελίδα (site) έτσι ώστε κάθε δικηγόρος από κάθε άκρη της Ελλάδας να έχει πρόσβαση για την ερευνά ακινήτων σε οποιαδήποτε περιοχή.
Ε)Ποινική δικαστήρια
1. Υποβολή π.χ. μήνυσης είτε μέσω δικηγόρου (βλ. Α) είτε μέσω φόρμας στην σελίδα (site) της κατά τόπου εισαγγελίας ή αστυνομικού τμήματος.
2. Σχηματισμός δικογραφίας : κάθε σχετικό έγγραφο σκανάρεται, τίθεται barcode και ενσωματώνεται στον ηλεκτρονικό φάκελο της υπόθεσης.
3. Με το σχηματισμό δικογραφίας, η υπόθεση αποκτά μοναδικό πανελλαδικό αριθμό
παρακολούθησης της από τους ενδιαφερόμενους.
4. Στον ηλεκτρονικό φάκελο της δικογραφίας έχουν πρόσβαση οι ενδιαφερόμενοι δικηγόροι (βλ. 3η φάση) βάσει του πανελλαδικού αριθμού.
5. Ορισμός ημερομηνίας συζήτησης της υπόθεσης και άμεση αυτόματη «ενημέρωση» του εκθέματος των εκδικαζομένων υποθέσεων στην ημέρα που ορίστηκε και δημοσιοποίηση στην σελίδα (site) του οικείου δικαστηρίου, από τη οποία μπορούν έγκαιρα να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι.
ΣΤ)Πολιτικά δικαστήρια
Ακολουθείται το ίδιο όπως παραπάνω σχέδιο δηλαδή,
1. Υποβολή της αγωγής στο αρμόδιο δικαστήριο
2. Κάθε σχετικό έγγραφο σκανάρεται, τίθεται barcode και ενσωματώνεται στον ηλεκτρονικό φάκελο της υπόθεσης.
3. Με το σχηματισμό δικογραφίας, η υπόθεση αποκτά μοναδικό πανελλαδικό αριθμό
παρακολούθησης της από τους ενδιαφερομένους.
4. Στον ηλεκτρονικό φάκελο της δικογραφίας έχουν πρόσβαση οι ενδιαφερόμενοι δικηγόροι (βλ. 3η φάση) βάσει του πανελλαδικού αριθμού.
5. Τυχόν επιπλέον δικόγραφα π.χ. προτάσεις, προσθήκες που κατατίθενται ηλεκτρονικά, προσθέτονται στο ηλεκτρονικό φάκελο.
6. Ορισμός ημερομηνίας συζήτησης της υπόθεσης και άμεση αυτόματη «ενημέρωση» του εκθέματος των εκδικαζομένων υποθέσεων στην ημέρα που ορίστηκε με δημοσιοποίηση στην σελίδα (site) του οικείου δικαστηρίου, από την οποία μπορούν έγκαιρα να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι.
Ζ)Συζήτηση-Ακροατήριο
1.Εξοπλισμός όλων των αιθουσών με σύστημα ηχογράφησης των πρακτικών της δικής.
2.Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας οι ενδιαφερόμενοι άμεσα λαμβάνουν cd ή τους αποστέλλεται αρχείο Mp3 με τα ηχογραφημένα πρακτικά καθώς επίσης και εντός μικρού χρονικού διαστήματος λαμβάνουν ηλεκτρονικά τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά.
Η)Απόφαση
1.Οι Δικαστές δακτυλογραφούν την απόφαση, την αποστέλλουν(βλ. 3η φάση) στο οικείο δικαστήριο.
2. Η απόφαση λαμβάνει barcode, αρχειοθετείται, και μέσω της σελίδα του οικείου δικαστηρίου καθίσταται πρόσβαση στα ενδιαφερόμενα μέρη.
Θ)Ταξινόμηση
Κάθε έγγραφο, υπόθεση, απόφαση κλπ ταξινομείται με πολλαπλά κριτήρια (λχ ονόματα διάδικων, ημερομηνία συζήτησης κλπ) ώστε να καθίσταται η αναζήτηση τους όσο των δυνατόν ευχερέστερη με τις λιγότερες πληροφορίες διαθέσιμες.
Ο απώτερος στόχος του παραπάνω συστήματος οργάνωσης είναι η μετάβαση σε ένα paperless περιβάλλον -πράγμα το όποιο ο γράφων θεώρει όνειρο απατηλό- όπου η φυσική παρουσία των λειτουργών της δικαιοσύνης είναι απαραίτητη μόνο για τις πραγματικά σημαντικές πράξεις απονομής δικαιοσύνης.
Επίσης, σκοπός του όλου συστήματος είναι η δημοσιότητα που χαρακτηρίζει την δικαιοσύνη να μεταφερθεί από τον περιορισμένο τοίχο των δικαστηρίων στον «τοίχο» του διαδικτύου όπου θα είναι προσιτή από όλους.
Τα μέτρα αυτά (εάν εφαρμοστούν) σίγουρα θα οδηγήσουν σε μείωση του προσωπικού των δημοσίων υπάλληλων ή σε αντικατάσταση αυτών με άλλων ειδικοτήτων όπως μηχανικών υπολογιστών, διαχειριστών ασφάλειας Η/Υ κλπ.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι η εμπειρία μου στα της δικαιοσύνης πράγματα είναι από ελάχιστη έως παρά πολύ μικρή, γι αυτό θα ήθελα οι ειδικότεροι από εμένα να συμπληρώσουν όπου πιστεύουν ότι αστόχησα, είτε στο τεχνικό τομέα είτε στον τομέα της Δικαιοσύνης.
Σας ευχαριστώ πολύ για το βήμα αυτό,
Με εκτίμηση
Νίκος Γ. Σπανός
Ασκούμενος Δικηγόρος Πατρών
